Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) Kimya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Mehmet Emen ve Çankırı Karatekin Üniversitesi (ÇAKÜ) Kimya Kısmı Doktor Öğretim Üyesi Esra Demirdöğen öncülüğünde TÜBİTAK ve YÖK takviyeli proje kapsamında yürütülen çalışma sonucu, tedavi sırasında kullanılan kanser ilaçlarının gaye organa taşınarak denetiminin sağlanmasıyla yan tesirlerinin azaltılmasında muvaffakiyet sağlandı.
Tamamen yerli ve ulusal imkanlarla gerçekleştirilen çalışmanın, diğer ilaçlara da uygulanabilmesi hedefleniyor.
“SUDA AZ ÇÖZÜNEBİLEN İLAÇLAR”
Prof. Dr. Mehmet Emen, kanser tedavisinde cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi gibi farklı sistemler kullanıldığını söyledi.
Kanser ilaçlarının geliştirilmesinin çok uzun ve maliyetli bir süreç gerektirdiğine işaret eden Emen, “Bunlar, bilhassa suda az çözünebilen ilaçlardır. Suda az çözündüğü ve maksat organa gitmediği düşünüldüğü için bunların nitelikli nano gözenekli, yani hücreye yönelik taşınımının yapılması, ilacın aktif biçimde salınmasında yeni sistemlerin geliştirilmesi gerekmekteydi.” sözünü kullandı.
“HEDEF ORGANA ULAŞIP ULAŞMADIĞI GÖZLEMLENEBİLECEK”
Bu emellerle çalışma yaptıklarını aktaran Emen, az çözünen bu ilaçların denetimli salınımla daha az ölçüde bedene verilmesi, böylelikle yan tesirinin azaltılması, birebir vakitte maliyetinin düşürülmesini hedeflediklerini anlattı.
Geliştirilen nano taşıyıcı sistemlerin farklı renklenmelere ve ışımalara sebep olan birtakım bileşiklerin modifiye edildiğini lisana getiren Emen, şunları kaydetti:
“Sadece bir taşıyıcı değil, tıpkı vakitte ışık altında renklenme yaparak ilacın hangi bölgeye gittiğini, gaye organa ulaşıp ulaşmadığını gözleyebileceğimiz bir sistem geliştirdik. Kendi dizaynımız olan, bilhassa yeşil teknoloji kullandığımız harika kritik karbondioksit sistemiyle ilaçlar, taşıyıcılar içine yerleştirildi. Bu biçimde yaptığınızda kimyasal kullanmadığınız için çözücüden gelecek toksit etkiyi de ortadan kaldırmış oluyorsunuz. Bu sayede ilaçların tedavi aktifliği artmış olacak. Hem maliyeti düşüren ilacın salınımını izleyebileceğiniz hem de yan tesirlerini azaltacağını düşündüğümüz bir taşıyıcı sistemi kendi imkanlarımızla geliştirmiş olduk.”
Emen, geliştirdikleri sistemin patentini almak için teşebbüste bulunacaklarını tabir etti.
“AMACIMIZ TEDAVİNİN HİÇ YAN TESİR OLMAYACAK FORMDA GERÇEKLEŞMESİ”
Demirdöğen de olay sayısında her yıl yüzde 10 civarında artış olmasının, kanseri gaye seçmelerinde tesirli olduğunu anlattı.
Kanseri maksat seçmelerindeki bir öteki etkenin, konvansiyonel kemoterapinin muhakkak bir muvaffakiyet göstermesine rağmen kemoterapi yüzünden hastalığın aşılamaması olması olduğunu belirten Demirdöğen, şunları söyledi:
“Bunun için faal tedavi usullerinin geliştirilmesi, dünya genelinde öncelikli kıymet arz etmekte. Geliştirdiğimiz platformların istenilen bu tedavi metoduna cevap vereceği umut edilmektedir. Bu çalışmamızda, Amerikan Besin ve İlaç Kurumunun onayladığı ilaçları kullandık. Bunların salınımı üzerinden yola çıktık. Temel emelimiz, tedavinin daha aktif, daha verimli ve daha az, hatta mümkünse hiç yan tesir olmayacak biçimde gerçekleşmesini sağlamak.”
Demirdöğen, çalışmanın ülke iktisadı, Türkiye’nin 2023 gayeleri ile dünya geneline yarar sağlayacağını düşündüklerini kelamlarına ekledi.
